به گزارش خبرگزاری حوزه، پاسخ به شبهات از وظایف مراکز حوزوی و دینی است که این خبرگزاری در شماره های گوناگون به ارائه برخی از شبهات قرآنی و پاسخ های آن، برگرفته از «درگاه اینترنتی مرکز آموزش تخصصی تفسیر و علوم قرآن» خواهد پرداخت.

- سؤال

آیات مربوط به ائمه (علیهم السّلام) را با شأن نزول ذکر نمائید.

- پاسخ

آیاتی که در مورد ائمه (ع) و اهل بیت پیامبر در قرآن مجید وارد شده زیاد است، چه آیاتی که شأن نزول‎اش در مورد این بزرگواران است و یا آیاتی که این بزرگواران از نمونه‎های کامل آن هستند.

تنها «حاکم حسکانی» در کتاب «شواهد التنزیل»، ۲۱۰ مورد را یادآور شده است و در هر مورد یک یا چند آیه از قرآن مجید دربارة حضرت علی و سایر اهل البیت پیامبر آورده است.

در کتاب «سیمای حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در قرآن»“ ترجمة آقای «سید هاشم بحرانی»، ۱۲۰ مورد از آیات قرآن را دربارة حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آورده است.

در مجموع این آیات را به چند دسته می‎توان تقسیم کرد.

۱- آیاتی که در مورد حضرت علی است.

۲- آیاتی که مربوط به حضرت زهرا است.

۳- آیاتی که دربارة «خمسه طیبه» است.

۴- آیاتی که مربوط به امامان دوازده‎گانه است.

۵- آیاتی که در مورد حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.

۱- آیات مربوط به حضرت علی [۱]

برخی از آیات نازله درباره علی عبارتند از:

الف) علی محور رسالت مائده/۶۷

ب) اکمال دین در ولایت حضرت علی مائده/۳

ج) علی منادی برائت از مشرکان توبه/۳-۱

د) علی هدایت‎گر جوامع رعد/۷

ه‍) علی خیر البریّه بینه/۸-۷

و) علی در بستر پیامبر «لیلة المبیت» سوره بقره/۲۰۷

ز) علی مظهر حکمت سوره بقره/۲۶۹

ح) علی سقایة الحاج توبه/۱۹

ط) علی نمونة کامل صالح المؤمنین تحریم/۴

ی) علی وزیر پیامبر طه/۳۲-۲۹

ک) تنها صدقه دهنده برای ملاقات با پیامبر مجادله/۱۲و۱۳

ل) پیشتاز درایمان واقعه/۱۴-۱۰

م) انفاق کننده در نهان و آشکار سوره بقره/۲۷۴

ن) جهاد کننده در راه خدا مائده/۵۴

۲- آیات مربوط به حضرت زهرا

در خصوص حضرت زهرا آیات متعددی نازل شده از جمله:

الف) آیات سورة کوثر که از حضرت به عنوان خیر کثیر یاد شده است.      

ب) آیة فدک اسراء/۲۶ و روم/۳۸

۳- آیات در مورد خمسة طیبه (پیامبر، علی، فاطمه، حسن و حسین)

الف) آیة مباهله: «فمن حاجک فیه من بعد ما جائک من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائکم و نسائنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنت اللّه علی الکذبین»؛ هرگاه بعد از علم و دانشی که (دربارة مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانی با تو به محاجه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را، ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود، آنگاه مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم(آل‎عمران/۶۱).

مفسران نوشته‎اند که همراه پیامبر در مباهله غیر از حضرت علی، حضرت زهرا و حسنین(علیهم السّلام) کس دیگری نبود.

آیات دیگری که درباره پنج تن آل عبا، نازل شده عبارتست از:

ب) مودت آنان، مزد رسالت شوری/۲۳

ج) اخلاص و انفاق آنان دهر/۲۲-۶

د) در آیة ۲۷ سورة حدید گفته شده است، مراد از «کفلین»، امام حسن و امام حسین است و مراد از «نور» حضرت علی.

هـ) در تأویل آیة «مرج البحرین» (رحمان/۲۲-۱۹) گفته شده است، مراد از «مرج البحرین یلتقیان» حضرت علی و فاطمه  و منظور از «یخرج منهما اللؤلؤ و المرجان»، امام حسن و امام حسین است.

و) در آیات ۳۶تا۳۸ سورة نور که دربارة خانه‎های پیامبران می‎باشد، پیامبر فرمود: خانة علی و فاطمه هم از این بیوت است.

ز) اهل البیت وسیلة پذیرش توبة آدم سوره بقره/۳۷

۴- امامان دوازده گانه

برخی از آیاتی که دربارة امامان دوازده گانه می‎باشد عبارتند از:

الف) خداوند در قرآن مجید می‎فرماید: «یا ایها الذین آمنوا اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم فان تنازعتم فی شئ فردّوه الی اللّه و الرسول ان کنتم تؤمنون بالله و الیوم الآخر ذلک خیر و احسن تأویلاً»؛ ای کسانی که ایمان آورده‎اید! اطاعت کنید خدا را! اطاعت کنید پیامبر خدا و اولوالامر [اوصیای پیامبر] را! و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر باز گردانید و از آنها داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیر ایمان دارید! این (کار) برای شما بهتر و عاقبت و پایانش نیکوتر است(نساء/۵۹).

جابر ابن عبد اللّه می‎گوید: در مورد این آیه از رسول خدا پرسیدم: یا رسول اللّه، خدا و رسولش را شناختیم، اولی الامر که خداوند طاعتشان را به طاعت تو مقرون نموده کیانند؟ آن حضرت فرمود: آنان خلفای من هستند، ای جابر! و امامان مسلمین پس از من می‎باشند، اوّل آنها علی بن ابیطالب، سپس حسن، سپس حسین، سپس علی ابن الحسین، سپس محمد بن علی که در تورات به باقر معروف است، تو ای جابر او را درک خواهی کرد، پس هرگاه او را ملاقات کردی، سلام مرا به او برسان، سپس صادق، جعفر بن محمد، سپس موسی بن جعفر، سپس علی بن موسی، سپس محمد بن علی، سپس علی بن محمد، سپس حسن بن علی، سپس همنام و هم کنیه‎ام حجت خدا در زمین.

ب) وسیلة الهی مائده/۵

ج) اهل ذکر نحل/۴۴-۴۳ و انبیاء/۷

د) دانش ائمه نساء/۸۳

ه‍) راسخان در علم آل‎عمران/۷

و) همراهی صادقان توبه/۱۱۹

۵- آیات در مورد حضرت مهدی (عجل الله تعالی)

برخی از آیات مربوط به حضرت مهدی

الف) خداوند می‎فرماید: «ولقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر أن الارض یرثها عبادی الصالحون»؛ در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: و بندگان شایسته‎ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد (انبیاء/۱۰۵).

ب) استخلاف روی‎زمین ازسوی حضرت‎مهدی نور/۵۵

ج) حکومت جهانی و غلبه بر تمام ادیان توبه/۳۳

-------------

پی نوشت:

[۱]-برای تفصیل بیشتر به کتابهای: «علی فی الکتاب و السنة» نوشتة حسین الشاکری، کتاب «رهبری امام علی از دیدگاه قرآن و پیامبر» نوشتة علامه شرف الدین، پیام قرآن“ ج ۹ “ کتاب بررسی شخصیت اهل البیت در قرآن و... مراجعه شود.